Niemieckie schrony obserwacyjne

Schrony, umownie nazwane "obserwacyjnymi", są jednymi z bardziej tajemniczych obiektów na Śląsku. Nie jest bowiem do końca pewne ich przeznaczenie. Dwie szczeliny obserwacyjne, z czego jedna ukształtowana przeciwrykoszetowo sugerują zastosowanie. Brak jednakże informacji o powiązaniu ich z np. artylerią przeciwlotniczą. Czas ich powstania również nie jest pewny, lecz można przypuszczać, że wybudowano je na długo przed ofensywą radziecką, gdyż niektóre obiekty (np. w Laryszowie) mają wejścia prowadzące w kierunku ataku. Z pewnością nie były przewidziane jako obiekty bojowe, posiadają bowiem formę blokhausu maskowanego najprawdopodobniej jedynie farbą. Strop o grubości ok. 30 - 50 cm i ściany 60 cm nie dawały wystarczającego zabezpieczenia. Czy budowano je tylko na Śląsku?, trudno powiedzieć, w każdym razie nie dotarły do nas sygnały o ich występowaniu w innych regionach kraju, czy Europy. Skupiają się więc głównie wokół Bytomia i Gliwic, zwłaszcza od północy (przynajmniej te, o których wiemy). Jeśli szanowni odwiedzający znają kolejne lokalizacje, prosimy o pomoc.

Dzięki wsparciu sympatyków fortyfikacji docierają do nas nie tylko kolejne lokalizacje obiektów, ale również informacje dotyczące ich ewentualnego przeznaczenia. Nieistniejący dziś schron (nr 11 na mapie) był uzupełnieniem umocnień baterii artylerii przeciwlotniczej (więcej o tym miejscu Znajdziecie tutaj). Również artyleria p.lot. znajdowała się nieopodal schronów w Bojkowie i Bycinie i Popicach (12 na mapie). Coraz bardziej prawdopodobna zaczyna być teza wiążąca owe obiekty z obroną przeciwlotniczą Górnego Śląska.

Schron znajduje się w lesie koło wyrobiska dawnej cegielni. Jest najgorzej zachowany ze wszystkich znanych nam obiektów obserwacyjnych. W 1945 roku został częściowo wysadzony przez Armię Czerwoną.

Schron stosunkowo dobrze zachowany, ze śladami instalacji wewnętrznej. Od zewnątrz zachowały się wały ziemne osłaniające ściany.

Schron znajduje się na szczycie wzniesienia u zbiegu polnych dróg. Tradycyjnie zatem stanowi dzikie wysypisko śmieci. Jest całkowicie odsłonięty, dzięki czemu można dokładnie przyjrzeć się jego konstrukcji. Zachowany w stosunkowo dobrym stanie, choć okresowo jest podtapiany.

Schron znajduje się na środku pola kilkaset metrów od drogi między Wilkowicami a Księżym Lasem, dlatego dotrzeć do niego można albo wczesną wiosną, albo późną jesienią. Zachował część wałów, jednak dojście do niego zostało zasypane w efekcie stale stoi w nim woda.

Obiekt znajduje się na skraju lasu i jest stale zalany wodą. W styczniu 1945 brał udział w walkach z nacierającą od strony Miedar Armią Czerwoną. Jednak po ostrzelaniu przez czołgi i artylerię został porzucony. Nosi ślady dwukrotnego trafienia co widać na drugim zdjęciu.

fot. D. Szydziak

Schron znajduje się na środku pola kukurydzy w związku z czym przez większą część roku jest niewidoczny. Pole jest lekko gliniaste, więc obiekt jest coraz mocniej zalewany błotem.

Schron chyba jest istotnym elementem lokalnej kultury skoro z jego powodu leśną drogę oficjalnie nazwano ul. Bunkrową. Schron zachowany w dobrym stanie, choć tradycyjnie zaczynają koło niego zbierać się śmieci. Na ścianach i suficie ślady najprawdopodobniej instalacji elektrycznej.

Schron umiejscowiony obecnie na skraju lasu i osiedla domków jednorodzinnych. Jest mocno obsypany ziemią, w środku zaśmiecony i zalany wodą. Godne uwagi są ślady mocowania różnych urządzeń.

Schron w średnim stanie zachowania, ze względu na usytuowanie koło drogi polnej, stanowi dla okolicznych rolników miejsce wysypywania śmieci. Obecnie niedostępny gdyż znajduje się na strzeżonym terenie budowy autostrady A1. Miejmy nadzieję, że przetrwa tą inwestycję.

Schron dobrze zachowany, ze śladami instalacji wewnętrznej. Od zewnątrz zachowały się wały ziemne osłaniające ściany. Usytuowano go na niewielkim wzniesieniu nieopodal niemieckich schronów z 1939 roku (więcej o tym miejscu Znajdziecie tutaj).

fot. A. Wojtyczka

Obiekt znajduje się w województwie opolskim, w gminie Ujazd. Zachowany w dobrym stanie, choć został przez okolicznych rolników pozbawiony nasypów ziemnych. Kilkaset metrów na północ znajdowała się bateria artylerii p.lot. z do dziś świetnie zachowanym ukryciem dla obsługi.

fot. CoVoX